ABD'de eğitim sistemi nasıl? 

Amerikan eğitim sistemi, uluslararası öğrencilere zengin bir seçenek alanı sunar. Okulların, programların ve mevkilerin öyle bir sırası vardır ki, seçenekler Amerika'daki öğrencileri bile bunaltabilir. Okul araştırmaya başladığınızda, kendinizi Amerikan eğitim sistemine alıştırmanız önemlidir. Sistemi anlamak, seçimlerinize yaklaşmak ve eğitim planınızı geliştirmenizde size yardımcı olacaktır. 

EĞİTİM YAPISI

İlkokul ve ortaokul 

Yüksek eğitimden önce Amerikan öğrenciler, toplamda 12 yıllık bir eğitim için ilk ve ortaokula katılır. Bu yıllar 12. Sınıfın ilk zamanları olarak nitelendirilir. 

Amerika’da öğrenciler 6 yaş civarındayken, çoğunlukla “anaokulu” olarak anılan ilkokul giderler. 5 ya da 6 yıl burada kaldıktan sonra ortaokula geçerler.

Ortaokul iki programdan oluşur: ilki “lise öncesi”, ikinci program ise “lise”. Lise mezuniyetinde bir diploma ya da sertifika verilir. Liseden mezun olunca (12. Sınıf) öğrenciler, kolej ya da üniversiteye giderler. Kolej ve üniversite eğitimi, “yüksek eğitim” olarak adlandırılır. 

Not sistemi

Amerikan öğrenciler gibi, sizin de kolej ya da üniversiteye giriş başvurunuzda akademik karnenizi sunmanız gerekecektir. Akademik karneniz, akademik çalışmanızın resmi kopyasıdır. Amerika'da bu, notlarınızı ve akademik başarınızın ölçüsü kabul edilen genel not ortalamanızı içerir. Dersler genelde yüzdelik olarak notlandırılır, daha sonra harf derecelendirmeye dönüştürülür.

Amerika'daki not sistemi ve genel not ortalaması, özellikle uluslararası öğrenciler için kafa karıştırıcı olabilir. Notların değerlendirilmesi çok farklı değişkene sahip. Örnek olarak, farklı okullardan iki öğrenci aynı üniversiteye karnelerini sunarlar. İkisinin de genel not ortalaması 3.5’tur ancak biri akademik açıdan zorlayıcı prestijli bir liseden mezunken diğeri ortalama bir liseden mezundur. Üniversite, iki öğrencinin genel not ortalamasını farklı yorumlayabilir çünkü bu iki okul birbirinden çok farklı standartlara sahiptir. 

Bu yüzden, akılda tutulması gereken önemli noktalar var:

• Türkiye’de aldığınız son eğitim derecesinin Amerika'daki karşılığını bulmalısınız.

• Üniversiteden farklı gerekliliklere sahip olabilen kişisel programlar kadar, her üniversite ve kolejin gerekliliklerine de fazladan dikkat gösterin.

• Tüm gereklilikleri karşıladığınızdan emin olmak için düzenli olarak eğitim danışmanı ya da rehberinizle görüşün.

Danışmanınız size, Amerika'da bir üniversiteye girmek için bir ya da iki yıl harcamanız gerekip gerekmediğini söyleyebilir.

Akademik yıl

Okul takvimi genelde ağustos ve eylülde başlar, mayıs ve hazirana kadar devam eder. Yeni öğrencilerin bir çoğu nisanda baslar, yani uluslararası öğrencilerin de Amerika’daki eğitimlerine bu zamanda başlamaları iyi bir fikir. Okul yılının başı heyecan doludur ve öğrenciler akademik hayatın yepyeni bir dönemine alışmaya çalışırken  harika arkadaşlıklar oluştururlar. Ek olarak, çoğu ders öğrencilerin sırasıyla alacağı şekilde oluşturulur ve nisanda başlayıp yıl boyunca devam eder. 

Çoğu okulda akademik yıl, sömestr olarak adlandırılan iki dönemden oluşur. (Bazı okullar ‘trimester’ denilen üç dönemlik takvimi kullanır.) hala bazı okullar yılı dörde bölerek dörtlü sistem oluşturuyorlar ve seçmeli yaz dönemi sunuyorlar. Temel olarak, eğer yaz dönemini çıkarırsanız akademik yıl, iki sömestr ya da üç çeyrek dönemden oluşmuş oluyor. 

Amerika'da Yüksek Eğitim Sistemi: Eğitim seviyeleri

• İlk seviye: lisans öğrencisi

Bir üniversite ya da koleje katılan ve fakülte diploması olmayan öğrenciler lisans düzeyinde eğitim alır. Fakülte diploması almak dört yıl sürer. Community College denilen kolejlerde iki yıllık ön lisans eğitimi ile, ya da dört yıllık bir üniversite veya kolejde eğitiminize başlayabilirsiniz. 

Eğitiminizin ilk iki yılı genelde farklı konularda geniş çeşitlilikte dersler almanızı gerektirecektir: edebiyat, bilim, sosyal bilimler, sanat, tarih vs. Bu sayede, özel bir alana odaklanmadan önce birçok konuda genel bir bilgi ve temele sahip olmuş olacaksınız. 

Çoğu öğrenci ilk önce Community College'a gidip iki yıl genel eğitim almayı tercih ediyor. Daha sonrasında Association Degree denilen diploma ile dört yıllık bir üniversiteye tranfer oluyorlar.

Branşınız, diplomanızın odağı olan spesifik alandır. Örneğin birinin branşı gazetecilik ise, gazetecilik diploması alacaktır. Branşınızın gerekliliklerini karşılamak için bu alanda belirli sayıda ders almanız gerekecektir. Okulunuzun 3. Yılının başında branşınızı seçmelisiniz. 

Amerikan eğitim sisteminin eşsiz karakteristik özelliklerinden biri de, eğer isterseniz branşınızı birden çok kez değiştirebilirsiniz. Amerikan öğrenciler için lisans döneminde branş değiştirmek oldukça yaygın. Genelde, öğrenciler sivrilebilecekleri ya da eğlendikleri farklı bir alan keşfeder. Amerikan eğitim sistemi çok esnektir. Unutmayın; branş değiştirmek, fazladan ders, zaman ve para gerektirebilir. 

• İkinci seviye: Uzmanlık derecesi araştırmasında lisansüstü öğrenci

Son zamanlarda kolej ya da üniversite mezunu, özel bir uzmanlığa katılmak ya da kariyerinde uzmanlaşmak için lisansüstü çalışmayı ciddi şekilde düşünmek isteyebilir. Genelde bu eğitim derecesi, kütüphane bilimleri, mühendislik, davranışsal bilimler ve eğitim alanlarında yüksek eğitim için zorunludur. 

Ayrıca, bazı ülkelerde öğrenciler yurtdışında yalnızca lisansüstü okumak için izinlidir. Amerika'da bir lisansüstü okula başvurmadan önce kendi ülkenizde iş bulabilmek için gerekli referansları araştırmalısınız. 

Yüksek lisans, genelde üniversite ya da kolejden farklıdır. Kabul edilmeniz için GRE'e (yüksek lisans kayıt sınavı) girmeniz gerekmektedir. Bazı yüksek lisans programları spesifik sınavlar gerektirirler: hukuk için LSAT, işletme için GRE ya da GMAT, tıp için MCAT gibi. 

Yüksek lisans eğitimi genel olarak bir ya da iki yıl sürer. Örneğin MBA (işletme yüksek lisansı), iki yıl süren oldukça popüler bir programdır. Diğer yüksek lisans programları, gazetecilik gibi, yalnızca bir yıl sürer. 

Lisansüstü eğitimin büyük bir bölümü sınıf derslerinden oluşur ve öğrencinin, “yüksek lisans tezi” denilen uzun bir araştırma ödevi yazması ya da yüksek lisans projesini tamamlaması gerekmektedir. 

• Üçüncü seviye: Doktora derecesi

Birçok mezun öğrenci doktora derecesinin ilk adımı olarak yüksek lisans eğitimine katılmayı düşünür. Fakat diğer okullarda öğrenciler, yüksek lisans diploması olmadan da direkt olarak doktora programına hazırlanabilirler. Doktora derecesi kazanmak üç ya da daha fazla yıl alabilir. Uluslararası öğrenciler için, beş ya da altı yıl kadar sürebilir. 

Eğitimin ilk iki yılı doktora adayları, derslere ve seminerlere katılırlar. En az bir yılları da bizzat araştırma yapma, tez ya da rapor yazma ile geçer. Bu çalışma; gözlemler, tasarımlar ya da önceden yayınlanmamış bir araştırma içermelidir. 

Doktora tezi, belirli bir konuda güncel eğitim hakkında bir tartışma ve özet niteliğindedir. Birçok Amerikan üniversitesi, gerekli sürede konuk evinde konaklayabilmeleri, doktora programına resmi olarak kabul edileceği testten geçebilmesi için, tezle aynı konudaki konuşma testinden geçebilmesi için doktora öğrencilerinin en az iki yabancı dilde okuma becerisi olmasını gerektirir.

Amerika'da yüksek öğrenimin karakteristik özellikleri

Sınıf Ortamı: 

Sınıflar, birkaç yüz öğrencinin katıldığı derslerden, birkaç öğrencinin katıldığı sınıf ( tartışma sınıfları ) ve seminerlere kadar genişler. Amerika'da sınıf ortamı oldukça dinamiktir. Sizin; görüşlerinizi belirtmeniz, konuyu tartışmanız, sınıf tartışmalarına katılmanız ve sunumlar yapmanız beklenir. Uluslararası öğrenciler bunu, Amerikan eğitim sisteminin en şaşırtıcı özelliklerinden olduğunu düşünürler. 

Her hafta profesörler, ders kitaplarından bölümler ya da başka okumalar verir. Zamanında bu okuma ve ödevleri yapmanız ve bu sayede dersi anlayıp tartışmalara dahil olabilmeniz beklenir. 

Profesör, derse katılan her öğrenciye not verir. Notlar genelde şunlara dayanır:

• Her profesörün kendi sınıf kuralları vardırama öğrencilerin sınıf tartışmalarına özellikle de seminer derslerine katılmaları beklenir. Bu genelde notlandırmada önemli bir faktördür. 

• Vize sınavları genelde ders döneminde verilir. 

Bir ya da daha fazla donem ya da araştırma ödevi veya laboratuvar raporu değerlendirme için sunulmalıdır.

Muhtemel kısa sınavlar yapılır. Bazen profesör beklenmedik bir kısa test yapar. Bunlar notlara çok etki etmez ama öğrenciyi, ödevleri ve katılımları konusunda canlandırmaya meyillidir. 

Final sınavı, final dersinden sonra verilir. 

Krediler:

Her dersin bir kredisi ve kredi saati vardır. Bu rakam, öğrencinin her hafta aldığı ders saatiyle neredeyse aynıdır. Bir ders genelde üç ve beş arası krediye sahiptir. 

Birçok okuldaki tam zamanlı program 12-15 saatliktir (donemde 4-5 ders) ve mezun olmak için belli sayıda kredi toplamak gerekir. Uluslararası öğrencilerin her dönem tam zamanlı programa katılması beklenir. 

Transferler: 

Bir öğrenci diplomasını almadan başka bir okula geçtiyse, genelde önceki üniversitede elde ettiği kredilerin çoğu yeni üniversitede diploma alabilmek için kullanılabilir. Bu, bir öğrencinin başka bir üniversiteye transfer olabilir ve ayni zamanda diploma alabileceği anlamına geliyor. 

Amerikan Yüksek Öğreniminin Türleri:

1.Eyalet üniversitesi ya da koleji:

Bu okullar özel olarak bir eyalet ya da yerel hükümet tarafından yönetilir. 50 amerikan bölgesinin her biri en az bir üniversite ve muhtemelen birçok kolej yönetiyor. Bu okullardan birçoğu eyaletin ismini ya da “state” kelimesinin kendisini barındırıyor: örneğin, Washington State University ya da University of Michigan.

2.Özel kolej ya da üniversiteler:

Bu okullar özel olarak bir şirket tarafından yönetilir. Okul ücretleri her zaman eyalet üniversite ve kolejlerinden daha fazla olur. Genelde, özel üniversite ve kolejler eyalet okullarından daha küçük boyutta olur. 

Din bağlantılı üniversite ve kolejler özel okullardır. Bu okulların neredeyse tümü, tüm din ve inanıştan öğrenci kabul eder. Ancak, yalnızda okulun kuruluş ilkesindeki din ve inanışlara sahip öğrencileri kabul eden okullar da vardır. 

3.Toplum Koleji (Community College):

Toplum Koleji,  sertifika programları kadar önlisans derecesi (transfer edilebilir) kazandıran iki yıllık bir programdır.  Birçok önlisans derecesi türü vardır ancak burada önemli olan transfer edilebilir olup olmadığıdır. Genellikle iki öncelikli yol izlenir: biri akademik geçiş yapan ve diğeri öğrencilerin işgücüne doğrudan katılımını sağlayan. Üniversiteye geçiş notları genellikle sosyal bilimler veya fen bilimleri dereceleridir. Uygulamalı fen bilimleri dereceleri aktarılmaya ve sertifika tamamlamaya uygun olmayabilir. 

 Toplum koleji mezunları çoğu zaman dört yıllık koleje ve üniversitelere öğrenimlerini tamamlamak için geçiş yaparlar. Toplum kolejinde elde ettikleri kredileri transfer edebildikleri için lisans eğitimlerini iki veya daha fazla yılda tamamlayabilirler. Aynı zamanda birçoğu öğrencileri üniversite seviyesi derslere hazırlayacak İngilizce öğretimi veya İngilizce yoğun dil programları sunarlar. 

Eğer programdan daha yüksek bir derece elde etmek planınızda yoksa programdan elde edeceğiniz derece kendi ülkenizde size iş temin edecek nitelikleri sağlıyor mu öğrenmelisiniz.

4. Teknoloji Enstitüsü

Teknoloji enstitüsü fen ve teknoloji alanında en az dört yıllık çalışma sağlayan bir okuldur. Bazılarının mezuniyet programları varken diğerleri kısa süreli eğitim sunar.